وبلاگ پژوهشی سطح 2(مدرسه علمیه الزهرا(س))

مابسیاری از مطالب را خوب یاد می آوریم و برخی را سریعا فراموش می کنیم.بعضی از مردم تاثیر زیادی بر ما می گذارند و می توانیم آنها را مدتها بخاطر بسپاریم، اما درباره بعضی افراد حتی نامشان را در ذهن خود ثبت نمی کنیم.

چرا حافظه ما همواره یکسان عمل نمی کند و چرا برخی افراد حافظه بهتری دارند؟

حافظه خوب، بج ز در موارد استثنایی، هدیه خاص برای افراد خاص نیست، بلکه اکثرا محصول تلاش آگاهانه و سازمان یافته هر فرد است که از نیاز به دانستن و به یاد آوردن موفقیت آمیز، ناشی می شود.

علاقه

این یک قانون است؛ اگر شما علاقمند نباشید بخاطر نخواهید سپرد، ما آنچه را که بدان علاقه مندیم، به یاد می آوریم. اگر شما اختصاصا به یک موضوع یا رویداد ویژه علاقمند هستید، احتمال کمی وجود دارد که آن را فراموش کنید. بنابراین برای بخاطر سپردن سعی کنیدعلاقه به آن را در خود ایجاد کنید.

توجه

این قانون دوم است؛ اگر شما علاقمند نباشید توجه نخواهید کرد و اگر توجه نکنید بخاطر نخواهید سپرد.

به جزیئات توجه کنید و حالت های متمایز را جستجو کنید؛ چیزها را با هم مقایسه کنید تا شباهت یا عدم شباهت آنها را در یابید. به هر چیزی طوری نگاه کنید که گویی اولین بار است آن را می بینید. هنگام مشاهده و تحلیل از شلوغی ذهن پرهیز کنید.

...

درک

این قانون سوم است.آنچه را که درک نکنیدبخوبی به ذهن نخواهید سپرد؛ شما آن چیزی را به یاد می آورید که درک کرده اید و مفهومی از آن را در ذهنتان نقش بسته است. بنابراین ضروری به نظر می رسد که آنچه را یاد می گیرید آنالیز و سعی کنید آن را بفهمید.

یادداشت های ذهنی و توضیحی داشته باشیدتا مطمئن شوید آنچه را که باید به یاد بسپارید کاملا درک کرده اید.

تکرار

و اما قانون چهارم؛ اجازه دهید خاطره در ذهن شما نقش ببندد؛ بطوری که به مدت طولانی باقی بماند نه اینکه مانند ردپائی روی شن به زودی ناپدید شود.

مکرر بخوانید؛ بنویسید؛ ترسیم کنید و به ذهن بسپارید تا موضوع کاملا در ذهنتان ثبت شود.

مرور

هر گاه آنچه را به ذهن سپرده اید مرور کنید. این یکی از راه هایی است که باعث تقویت حافظه؛ تداوم اتصالات نورونی و ظاهر کردن دوباره مطالبی است که زیر لایه های جدید دانستنی های تازه کسب شده پنهان شده اند.

به کار گیری

هر آنچه می آموزید عملا به کار گیرید، در واقع دانش تئوری خود را مورد استفاده عملی قرار دهید.

به یاد آوردن

عمل یاد آوری و مرور یک هدف را دنبال می کند، اما یاد آوری کمی متفاوت از ان است. بدین معنی که اساسا یک تمرین ذهنی است که در آن شما سعی می کنید بطور ارادی آنچه را که زمانی در گذشته تجربه کرده اید به یاد آورید.

تداعی معانی

به یاد آوردن برخی مطالب مستلزم به یاد آوردن مطالب دیگر است. این به سبب ارتباط و تداعی معانی است که در ذهن خود ایجاد می کنیم.

تصور

آیا قدرت تصور به حافظه کمک می کند؟

بله؛ تا حدی فرض کنید مطلبی را مطالعه کرده اید و می خواهید آن را به یاد آورید یک نقش ذهنی از آن در ذهن خود ایجاد کنید گویی در حال مشاهده یک فیلم هستید آنگاه ارتباطات جالب موجود در مطلب را افزایش دهید. این کار شما را قادر می سازد موضوع را خیلی بهتر و برای مدت طولانی تر به یاد آورید.

سلامت بدنی

برخورداری از سلامت جسمی پایه یک حافظه خوب است. ذهنی که درگیر بیماری های ضعف عمومی است قادر به تمرکز نیست و نمی تواند توجه کافی به مطلب داشته باشد؛ چرا که توانایی های آن اکثرا متوجه حفاظت از خود می شود.

سلامت روانی

ذهنی که با خود دائما درگیر است نمی تواند مطالب را بخوبی ثبت کند. احساسات منفی مانند ترس، اضطراب و عصبانیت بشدت جریان ورود اطلاعات به مغز را کاهش میدهد.

سازماندهی

ذهن انسان به طرق مختلف مانندرایانه کار می کند. درست مانند سازماندهی معنی دار اطلاعات در رایانه تان، باید اطلاعات را در قلمرو شخصی خود نیز بطور مرتب شازماندهی کنید تا با اندک تلاشی بتوانید دوباره بدان دست بیابید.

اگر بخواهیم در یک کلام جایگاه و اهمیت پژوهش را در حوزه های علمیه مشخص کنیم باید به این کلام نغز از مقام معظم رهبری اشاره کنیم. ایشان فرمودند: (عنصر تحقیق و پژوهش در همه جا به صورت یک اصل در مجموعه کارها و فعالیتهای حوزه باید مورد توجه قرار گیرد.)
 بدون شک یکی از مهمترین مسائلی که فقدان آن محسوس و جایگاه کاملا متزلزل و ضعیف آن در حوزه های علمیه ما به طور واضحی مشهود است بحث پژوهش و در کنار آن مقوله نوآوری است.

از آن رو به نوآوری اشاره می کنیم که لازمه تجدد و نوآوری،پژوهش و بررسی است. اهمیت و جایگاه پژوهش در هر علمی بر کسی پوشیده نیست. حوزه نیز به عنوان طلایه دار هدایت و پرچم دار معرفی دین مبین اسلام به عنوان یکی از اصلی ترین علوم انسانی از این قاعده مستثنی نیست و نخواهد بود.

اگر بخواهیم در یک کلام جایگاه و اهمیت پژوهش را در حوزه های علمیه مشخص کنیم باید به این کلام نغز از مقام معظم رهبری اشاره کنیم. ایشان فرمودند:

(عنصر تحقیق و پژوهش در همه جا به صورت یک اصل در مجموعه کارها و فعالیتهای حوزه باید مورد توجه قرار گیرد.)

امروزه پیشرفت سرسام آور علم و تکنولوژی و اختراعات و اکتشافات در زمینه های گوناگون و بخصوص در فن آوری های نوین، به بحث تحقیق و پژوهش علوم سرعت چشمگیری بخشیده است. ابزارهای نو و پیشرفته در هر علمی مسیر کنکاو و جستجو را بیش از گذشته برای دانش پژوهان آن هموار ساخته و همین مساله سبب دسترسی آسان به منابع معرفتی، علوم و یافته های علمی شده است به گونه ای که امروزه به راحتی می توانید حجم عظیمی از اطلاعات را به دست آورید.

حال سوال مهم و کلیدی اینجاست که حوزه های علمیه و متولیان آن تا کنون چه راهکارهایی برای برجسته سازی و اهتمام به مساله پژوهش اندیشیده اند.

بدون شک این پیشرفت در حوزه نیست عملیاتی شده اما سخن اینجاست که در زمان کنونی ما آنگونه که شایسته و بایسته است جایگاه تحقیق ون پژوهش در حوزه های ما تثبیت نیست.

اهتمام به پژوهشگران و استقبال از طرح های پژهشی، پرورش محققین جوان و هموار کردن مسیر برای محققین زبده و زبردست از مسائلی است که خلآ ان در حوزه محسوس است.بدون شک این زمینه سازی تا کنون فراهم شده اما توقع است که حوزه همگام با پیشرفت های دنیا از ابزارهای پژوهشی جدید استفاده کرده و زمینه را برای آموزش دانش پژوهان مهیا کند. بدون شک لازمه این کار در ابتدای کار مشخص کرده و ایجاد انگیزه در طلاب جوان و آشنایی آنها با مسائل پژوهشی و تحقیقی در علوم حوزوی است

آیا تا کنون آسیب شناسی انجام شده که مشخص شود علل و عوامل کمرنگ شدن مباحث پژوهشی و تحقیقی در حوزه چیست و چرا فقط عده کمی از طلاب جوان ما روحیه پژوهشی و پژوهش محوری را در خود رشد داده اند.

به راستی بررسی این مشکلات و در ادامه، ارائه راحل آنها وظیفه کیست و چگونه می توان این ضایعه بس دردناک را از حوزه ها ریشه کن کرد. در این باره رهبر معظم انقلاب به صورت پراکنده توصیه هایی کرده اند که به گوشه ای از آنها اشاره می شود.

(در رویارویی با مشکلات و نیازها و کمبودهای عرصه تحقیق، باید به دور از سراسیمگی، به تفکر و برنامه ریزی پرداخت و این کار را عمدتا وظیفه مدیریت حوزه علمیه دانستند.)

مقام معظم رهبری در قسمت دیگری از سخنان خود با تاکید بر اهمیت اطلاع رسانی و ارائه خدمات تحقیقاتی از سوی موسسات پژوهشی حوزه خاطر نشان کردند:

اگر چه خدمت رسانی کار کم اهمیتی نیست اما در کنار خدمت رسانی، کارهای دقیق پژوهشی لازم است زیرا بدون آن، حتی خدمت رسانی هم ممکن است به درستی انجام نشود.

...

نکته مهم و حائز اهمیت دیگری که در متاسفانه در حوزه های ما به چشم می خورد بحث موازی کاری و انجام تحقیقات تکراری است. بسیاری از پژوهش های انجام شده توسط بخش های دیگری از حوزه نیز انجام می شود و تمرکز بر مباحثی که خلا آن در جامعه احساس می شود یکی ا ز مهمترین مسائلی است که متولیان امور حوزوی باید بدان توجه بسزایی داشته باشند.

مقام معظم رهبری نیز به این مهم اشاره کرده و می فرمایند:

( انجام کارهای موازی، از دست دادن سرمایه است. البته بعضی کارها موازی و تکراری بودنشان واضح است. بعضی دیگر از کارها گرچه به ظاهر با هم تفاوت دارند اما باطن کار یکی است. با این همه نیازی که ما به تحقیق داریم، شاید این جور کارهای مکرر، اسراف به حساب بیاید.

کارهای پژوهشی حوزه باید بتواند منظومه کاملی را به وجود بیاورد تا همه نیازهایی را که حوزه متصدی آن است، و بدان اهتمام دارد پوشش دهد. این چیزی است که هنوز وجود آن در حوزه احساس نمی شود. باید کارها به گونه ای انجام شود که در مجموع نقطه خلای وجود نداشته باشد. پایگاهها و مراکز تحقیقی که هدفشان دفاع از دین و نیز اهتمام به ترویج دین و نشر معارف اسلامی است، باید به گونه ای تنظیم شوند و کنار هم چیده شوند که در مجموع مقصود نهایی از وجود آنها حاصل شود.)

حال اگر بخواهیم کمی دقیق تر به پژوهش در حوزه ها نگاه کنیم با کمی کنکاش در صدد برطرف کردن این نقطه ضعف از حوزه های علمیه باشیم باید بگوییم متولیان و مسئولین و علی الخصوص مدیریت محترم حوزه در برطرف کردن این ضعف، نقش بسزایی را ایفا می کنند.

این مساله ای است که رهبر معظم انقلاب نیز بدان اشاره فرمودند:

(مقام معظم رهبری در پاسخ به این سۆال که چگونه می توان به این وضعیت مطلوب رسید، مسئولیت مدیریت حوزه در این زمینه فرمودند: اگر همه قبول کنند که مدیریت حوزه مسئولیتی در این زمینه داشته باشد و بخشی از کار خودش را شناسایی خلاهای موجود در عرصه تحقیقی قرار دهد و محققان و گروهها و مراکز تحقیقاتی را به سوی نقاط مورد نیاز هدایت کند و جلو انجام کارهای تکراری را بگیرد; در مجموع پوشش همه جانبه ای به وجود خواهد آمد.

ایشان با تجلیل از حوزه علمیه و احساس مسئولیت هدایت دینی مردم و مسلمانان، موفقیت این مجموعه علمی و آموزشی و تحقیقی را در گرو وجود مدیریت و مرکزیت قوی دانستند و فرمودند: این مرکزیت در همه شئون حوزه باید صاحب رای و سخن باشد تا وضع تحقیق از پراکنده کاری رها شود. هر بخشی، هر گوشه ای، از مناطق روحانی، علمای بزرگ و شخصیت های برجسته و مراجع تقلید باید این امر مشترک را بپذیرند که مدیریت حوزه این وظیفه را بر عهده بگیرد. هدایت جمع تحقیقات، نیازمند یک کار ستادی قوی ست برای اینکه بتوان مراکز پژوهشی را در جایگاه واقعی خود قرار داد و خلاها را پر کرد و آنها را مکمل یکدیگر قرار داد.)

همانطور که گذشت لازمه نوآوری و تحول در هر علمی، پژوهش است. اگر کنکاو علمی و بررسی های دقیق و شگرفت و برجسته وجود نداشته باشد باید گفت که ما هیچ گاه شاهد نوآوری های مفید و ماندگار نخواهیم بود. به همین دلیل متاسفانه مسائلی به عنوان ایده های نو و جدید و یا طرح های متحولانه ارائه می شود و یا حتی در برخی مواقع عملی نیز می گردد اما به دلیل اینکه شالوده پژوهی و بررسی های دقیقی قبل از آن انجام نشده یا با شکست مواجه شده و یا عمر طولانی و مفیدی نخواهد داشت.

حوزه نیز برای دست یافتن به اهداف بلند باید نسبت به این مساله اهتمام بیشتری داشته باشد. همانطور که سستی در اهمیت دادن به تحقیق و  پژوهش چیزی جز درجا زدن و عقب ماندن به جا نخواهد گذاشت.

رهبر معظم انقلاب نیز در این زمینه فرمودند:

(بدانید که بدون تحقیق، بدون نوآوری، بدون ژرف یابی در هیچ مقوله ای انسان نمی تواند به هدفهای والا دست پیدا کند. اگر ژرف یابی و پژوهش نباشد; نتیجه اش یک جا ایستادن، در جا زدن و با دنیای پیرامون خود به تدریج بیگانه تر شدن است. )

- علم و تحقیق کلید قطعی پیشرفت کشور است.

- برای خدمت رسانی بهتر به مردم، کارهای دقیق پژوهشی لازم است.

- اگر ژرف یابی و پژوهش نباشد; نتیجه اش یک جا ایستادن، در جا زدن و با دنیای پیرامون خود به تدریج بیگانه تر شدن است.

ـ پيشرفت علمي بدون تحقيق امکان ندارد.

-عنصر تحقیق و پژوهش در همه جا به صورت یک اصل در مجموعه کارها باید مورد توجه قرار گیرد.

- تولید علم و تحقیقات، حیات آینده كشور است.

ـ علم‌گرايي‌ و علم‌محوري بايد در همه بخش‌ها گفتمان مسلط جامعه شود.

ـ دستيابي به قله‌هاي رفيع علم و رسيدن به جايگاه اولي علم جهان آرماني تحقيق‌يافتني است.

تحقیق پایانی سطح دو (کارشناسی)

موضوع:حقوق متقابل رهبر و مردم در جامعه اسلامی از منظر نهج البلاغه

استاد راهنما:سر کار خانم فاطمه کاکادزفولی

استاد داور:حجة الاسلام و المسلمین امیر عطار زاده

پژوهشگر:سیده زینب موسوی

تابستان1396

موضوع این پژوهش با عنوان حقوق متقابل رهبر و مردم در جامعه‌ی اسلامی از منظر نهج البلاغه می‌باشد و هدف کلی در این پژوهش بررسی حق حاکم جامعه‌ی اسلامی و حق مردم و همچنین حقوق متقابل آن‌ها بوده است و پژوهشگر از نگارش این مطالب در پی اثبات این مطلب بوده؛ که هدف امام علی( علیه السلام) از بیان این حقوق در جامعه‌‌ی اسلامی این است که انسان‌ها به حقوق همدیگر احترام گذاشته و بدانند که هر کدام در مقابل دیگری حقی دارد. آگاهی از ضرورت حکومت و ضرورت وجود حاکم در جامعه‌ی اسلامی، شالوده و زیر بنای برنامه‌های تربیت فردی و اجتماعی است به همین منظور پژوهشگر با استفاده از سخنان بزرگان دین، توضیحاتی را درباره‌ی ضرورت حکومت و ضرورت وجود رهبر به دست آورده تا بتواتتد به وظایف رهبر و مردم اشاره کنند.

حقوق فرهنگی به همان باورها و اعتقادات و آداب و رسومی گفته می‌شود که حفظ آنها که خاص هر جامعه است سبب افزایش فرمانبری ملت از حاکم جامعه‌ی اسلامی می‌شود.

در رابطه با حقوق اجتماعی- سیاسی باید گفت که هر حاکمی با در میان گذاشتن جریانات با مردم، آنها را در بهبودی کار جامعه مشارکت داده تا با همکاری و وحدت دولت و مردم جامعه به سمت حفظ اقتدار ملی پیش ‌رود این باعث می‌شود که مردم با دفاع از تمام مرزهای خود در صحنه‌ها حاضر شوند و ترس به دل دشمن بیندازند. اما حقوق اقتصادی از چنان اهمیتی برخوردار است که زیر بنای مسائل فرهنگی و اجتماعی- سیاسی است از این رو مردم به امنیت اقتصادی نیازمندند که این خود بر عهده‌ی رهبر جامعه‌ی اسلامی است چرا که مردم با داشتن امنیت در اقتصاد، خود را مسؤل می‌دانند که با همکاری هم یک برنامه‌ی دقیق مدیریتی برای مصرف انجام دهند و در مواردی چون تحریم و خود کفایی مشارکت اساسی داشته باشند.

حق، رهبر، حاکم، نهج البلاغه

ائمه اطهار(ع) در آثار مستشرقین

1-ریشه های سیاسی و اقتصادی منع خمس در تاریخ خلافت

2ـبازخوانی جریان های فکری در دو نهضت عاشورا و انتظار

3ـ بررسی تاریخ نگاری محدّث قمی
4ـ بررسی تاریخی کارکرد سیاسی دینی اماکن مذهبی شیعیان در عصر قاجار (تهران)

5ـ بررسی تاریخی نقش اندلس در انتقال تمدن اسلامی به غرب
6ـ بررسی تطبیقی سیره سیاسی امام کاظم(ع) و امام رضا(ع)

7ـ بررسی راههای نفوذ و گسترش اسلام و مسحیت در غرب آفریقا
8ـ بررسی زندگی مؤیدان وصایت امیرالمؤمنین(ع) از صحابه پیامبر(ص)

9ـ بررسی سیر مطالعاتی شیعه شناسی در غرب

10ـ بررسی و تحلیل جنگهای روانی در صدر اسلام

...

11ـ بررسی و تحلیل مناظرات ائمه(ع) (با تأکید بر کتاب الاحتجاج طبرسی)
12ـ بررسی و نقد دیدگاهها و گزارش های تاریخی «ذهبی» درباره تاریخ تشیع و شیعیان در کتاب «میزان الاعتدال»
13ـ تحلیل تاریخی تطوّرات کمّی و کیفی آموزه های تفسیری ائمه اطهار(ع)

14ـ تشیّع در اندلس

15ـ تشیّع در سیستان

16ـ خاندان جُعفی و نقش آن در تاریخ تشیّع

17ـ خاندان عنّازی

18ـ رفتارشناسی شیعیان نسبت به ائمه(ع) در عصر حضور

19ـ روابط متقابل شیعه و دیگر فرق در عصر پس از ائمه تا پایان قرن چهارم

20ـ رویکرد متون شیعی به سقیفه تا پایان قرن پنجم در مقایسه با متون اهل سنّت

21ـ ریشه های سیاسی و اقتصادی منع خمس در تاریخ خلافت

22ـ سیره معیشتی اقتصادی معصومان(ع(

23ـ مظاهر تمدن اسلامی در منطقه قفقاز جنوبی از آغاز تاکنون و بررسی جنبه های هویت بخشی آن از استیلا و سپس شکست شوروی