پايان نامه سطح دو (كارشناسی)

تقابل آزادی عقيده و ارتداد در اسلام
استاد راهنما:
حجه الاسلام و المسلمين آقای محمدعلی پاپی زاده شاه آبادی

محقق:
طاهره پاليزوان

تابستان1391

چکیده:

مكتب اسلام پيرامون هر موضوعي احكام و دستورات خاصي را بيان نموده از جمله ي اين مسائل بحث ارتداد مي باشد كه به نظر مي رسدآزادي عقيده را براي انسان محدود كرده است.
اگر با دقت به جايگاه و ارزش واقعي انسان توجه گردد، مشخص مي شود كه اسلام ميزان آزادي انسان را در هر مسئله اي باتوجه ارزش واقعي انسان و سعادت حقيقي او مشخص نموده است. لذا در اين پژوهش تلاش شده كه معناي اصلي آزادي عقيده در اسلام بيان و حدود آن گردد و از طرف ديگر موضوع ارتداد و آثار آن در هر فرد و جامعه به خوبي تشريح شود. تا بتوان روشن نمود كه چرا اسلام چنين دستوراتي را در رابطه با شخص مرتد صادر كرده است.
بايد گفت نه تنها در دين اسلام بلكه در ديگر آيين ها و مكاتب نيز حد و مرزهايي براي آزادي عقيده انسان مشخص شده است. با بررسي كه در مكاتب مختلف صورت گرفته مشخص شده كه در هيچ كدام از اين مكاتب به آزادي عقيده انسان توجه نشده است. دين اسلام امري صرفاً فردي و شخصي نيست بلكه تمام ابعاد زندگي بشر را در بر مي گيرد.
احكام و دستوراتش را به نحوي تنظيم نموده كه تمام مصالح انسان اعم از مادي و معنوي، دنيوي و اخروي را تأمين كند و بر همين اساس حد و مرز آزادي را براي انسان معين نموده است. پس شرط اصلي آزادي انجام يك رفتار اين است كه تأمين كننده ي مصالح انسان باشد و يا لااقل در تضاد با مصالح او نباشد. در اسلام زماني انسان را به خاطر تغيير عقيده و مذهبش مجازات مي كنند كه ابتدا انسان مسلمان بوده و سپس با داشتن علم و آگاهي و از روي اختيار دست از اسلام بردارد. (به اصطلاح فقهي مرتد شود) و اين مسئله را علناً اعلام كند و به ترويج عقايد خود در بين بپردازد و به توطئه عليه اسلام برخيزد.
بين مجازات هايي را كه اسلام براي مرتد در نظر گرفته صرفاً به خاطر تغيير عقيده و برگرداندن دوباره ي او به اسلام نبوده. بلكه به خاطر آثار ويرانگري بوده كه ارتداد براي دين و عقايد مسلمانان و جامعه ي اسلامي در پي دارد نيز مي باشد. چرا كه با اين كار هم مصالح خود و هم مصالح جامعه را به خطر مي اندازد.
نتيجه كلي پژوهش اين است كه در اسلام حق آزادي عقيده براي انسان محفوظ است ولي از آنجا كه تمام احكام و قوانين اسلام بر اساس رسيدن انسان به سعادت و كمال واقعي و تأمين كننده ي مصالح و منافع مادي و معنوي و فردي و اجتماعي او مي باشد، اگر در جايي اين مصالح و منافع به خطر بيفتد بايد جلوي آن خطر را گرفت. به همين منظور اسلام حد و مرزهايي را براي آزادي انسان قرار داده است. لذا احكام و مجازاتهايي را كه براي شخص مرتد در نظر گرفته در همين راستا مي باشد تا سعادت و كمال واقعي انسان حفظ شود و اين مسئله منافاتي با آزادي عقيده ندارد.
واژگان كليدي در اين پژوهش: (آزادي، عقيده، ارتداد) مي باشد.